موتور آسانسور مثل قلب ساختمان عمل می‌کند. هر بار که دکمه‌ای را فشار می‌دهید، این موتور است که با تلاش بی‌وقفه، شما را به مقصد می‌رساند.
اما مثل هر قطعه مکانیکی دیگری، موتور آسانسور هم عمر مفید مشخصی دارد و اگر درست نگهداری نشود، خیلی زود دچار خرابی می‌شود.
در این مقاله می‌خواهیم بدانیم چه عواملی بیشترین تأثیر را در کاهش عمر موتور آسانسور دارند و چطور می‌توانیم جلوی آنها را بگیریم.
دلایل کاهش عمر آسانسور:
۱. اضافه‌بار؛ دشمن شماره یک موتور آسانسور
اضافه‌بار مهم‌ترین عامل کاهش عمر موتور آسانسور است.
وقتی آسانسور بیشتر از ظرفیت خود پر می‌شود، موتور مجبور است توان بیشتری برای بالا و پایین بردن کابین صرف کند. این فشار اضافه باعث می‌شود:
- موتور بیش‌ازحد داغ شود
- سیم‌پیچ‌ها و بلبرینگ‌ها سریع‌تر فرسوده شوند
- مصرف برق افزایش پیدا کند
- طول عمر موتور به‌شدت کاهش یابد
راهکار:
- ظرفیت آسانسور باید مشخص و قابل‌مشاهده باشد
- نصب سیستم هشدار اضافه‌بار (Overload) الزامی است
- ساکنان ساختمان باید با رعایت ظرفیت، از موتور آسانسور محافظت کنند
۲. سرویس و نگهداری نامنظم
موتور آسانسور بدون سرویس دوره‌ای شبیه خودرویی است که بدون تعویض روغن رانده می‌شود.
اگر سرویس منظم انجام نشود:
- بلبرینگ‌ها خشک می‌شوند و صدا و لرزش ایجاد می‌کنند
- موتور تحت فشار بیشتری قرار می‌گیرد
- خرابی‌های کوچک به خرابی‌های بزرگ و پرهزینه تبدیل می‌شوند
راهکار:
- حداقل ماهی یک بار سرویس آسانسور انجام شود
- روانکاری، بررسی دما و سلامت سیم‌پیچ‌ها در سرویس لحاظ شود
۳. نوسانات برق و نبود محافظ
- برق ناپایدار یکی از دلایل خاموشی ناگهانی و سوختن موتور آسانسور است.
- افزایش ولتاژ باعث داغ شدن موتور
- کاهش ولتاژ باعث فشار مضاعف روی سیم‌پیچ‌ها
- قطع و وصل ناگهانی برق، ریسک آسیب به تابلو فرمان و موتور را چند برابر می‌کند
راهکار:
- نصب استابلایزر یا UPS برای آسانسور
- بررسی منظم کابل‌ها و اتصالات
- جلوگیری از استفاده مشترک آسانسور و دستگاه‌های پرمصرف روی یک خط برق
۴. تهویه نامناسب موتورخانه
موتور آسانسور هنگام کار گرما تولید می‌کند. اگر موتورخانه خنک نباشد و تهویه مناسب نداشته باشد:
- حرارت بالا به سیم‌پیچ‌ها و بلبرینگ‌ها آسیب می‌زند
- روغن‌کاری قطعات سریع‌تر خشک می‌شود
- طول عمر موتور کاهش پیدا می‌کند
راهکار:
- نصب فن یا تهویه در موتورخانه
- جلوگیری از تابش مستقیم نور خورشید
- بررسی دوره‌ای دمای موتور در تابستان
۵. استفاده غیرحرفه‌ای و رفتار نادرست کاربران
علاوه بر عوامل فنی، رفتار کاربران هم در طول عمر موتور آسانسور تأثیر دارد.
- فشار دادن مکرر دکمه‌ها
- نگه‌داشتن درب با دست
- تکان دادن کابین یا بازی کودکان در آسانسور
این رفتارها شاید کوچک به نظر برسند، اما به مرور زمان فشار زیادی به موتور و قطعات مکانیکی وارد می‌کنند.
جمع بندی
اگر بخواهیم تنها یک عامل اصلی برای کاهش عمر موتور آسانسور نام ببریم، بدون شک اضافه‌بار مهم‌ترین عامل است.
با این حال، سرویس نامنظم، نوسانات برق، تهویه نامناسب و استفاده نادرست هم می‌توانند عمر موتور را به نصف کاهش دهند.
با رعایت نکات زیر، عمر موتور آسانسور شما حداقل ۵ سال بیشتر خواهد شد:
- رعایت ظرفیت مجاز و نصب سیستم هشدار اضافه‌بار
- سرویس منظم و روانکاری دوره‌ای
- استفاده از برق پایدار و استابلایزر
- تهویه مناسب موتورخانه
- آموزش ساکنان برای استفاده صحیح از آسانسور
منبع: الویتور اس اُ اس
